پلاتین چیست؟

اگر شما از آن دسته افرادی هستید که به دنبال جواب پرسش پلاتین چیست؟ هستید، حتما این مقاله را تا انتها مطالعه نمایید. در کشور اسپانیا واژه‌ای به نام پلاتینا وجود دارد که به معنای نقره کوچک است. هنگامی که فلز پلاتین برای نخستین بار به دست آمریکایی‌های کلمبیایی در جوار اکوادور کشف شد، کسانی که این فلز را کشف کردند، تصمیم گرفتند تا این فلز را به یک نام مناسب نامگذاری نمایند و از این‌رو با بهره‌گیری از این واژه، اسم پلاتین را برای آن انتخاب کردند.

پلاتین چیست؟

فلز پلاتین را می‌توان از جمله فلز‌های گروه پلاتین دانست که پس از فلز پالادیم از جهت کاربردی بودن، رتبه دوم را از آن خود کرده است. پلاتین که اغلب با نام پلاتینیوم نیز شناخته شده، یک عنصر محسوب می‌شود که اغلب با نماد شیمیایی Pt و عدد اتمی ۷۸ در گروه فلزهای واسطه در جدول تناوبی قرار گرفته است.

فلز پلاتین به عنوان یک فلز گرانبها شناخته شده است و در انواع صنایع کاربرد‌های فراوانی دارد. بدون شک پلاتین از جمله نادر و کمیاب‌ترین عنصرهای پوسته زمین بوده که البته می‌توان به طور آزاد در طبیعت آن را پیدا کرد. نکته مهم دیگر این است که فلز گروه پلاتین با پنج فلز دیگر مانند پالادیم، روتنیم، ایریدیم، اسمیم و رودیم همراه است که اغلب از خصوصیات مشابهی برخوردار هستند.

فلز پلاتین اغلب در نهشته‌های آبرفتی به ویژه نهشته نیکل وجود دارد. علاوه‌بر این به عنوان دومین فراورده مس و نیکل نیز به شمار می‌رود. تولید و ساخت جهانی فلز پلاتین در سال ۲۰۱۰ میلادی، حدودا به ۱۹۲ تن افزایش یافت و از این میزان تقریبا ۷۷ درصد از سهم تولید این فلز متعلق به آفریقای جنوبی است. بدانید که تعداد زیادی از ذخیره فلز پلاتین در معدن‌های سنگ آذرین بوچولد در آفریقای جنوبی قرار دارد. از دیگر کشور‌هایی که در رتبه‌های بعدی تولید پلاتین قرار دارند، می‌توان به روسیه، آمریکا، زیمباوه و کانادا اشاره کرد.

مهمترین ویژگی‌های فلز پلاتین چیست؟

در صورتی‌که شما از خصوصیات برتر فلز پلاتین آگاهی ندارید، بدانید که فلز پلاتین مثل دیگر فلز‌های مجموعه خود از جمله رودیم و پالادیم، از مقاومت بسیار زیادی در برابر حرارت برخوردار است. لازم به ذکر است که پلاتین با دیگر مواد شیمیایی خیلی آسان با خورندگی درگیر نمی‌شود. از مهمترین ویژگی‌های فلز پلاتین می‌توان به رنگ سفید و خاکستری، برخورداری از توانایی چکش خواری زیاد و شکل‌پذیری و رسانایی عالی اشاره کرد.

بدانید که یک مکعب ۱۵ سانتی متری پلاتین، تقریبا ۷۵ کیلوگرم وزن به خود اختصاص داده است. از آنجایی که چگالی پلاتین بسیار زیاد است، به راحتی می‌توان میزان مقاومت این فلز ارزشمند را تشخیص داد. مهمترین دلیلی که باعث استفاده گسترده و گرانبها بودن این فلز شده، استحکام و مقاومت عالی در مقابل انواع عوامل محیطی و حرارت است.

آیا فلز پلاتین سمی است؟

در ابتدا توجه داشته باشید که فلز پلاتین را نمی‌توان به راحتی در حلال‌های رایج حل کرد. در صورتی‌که بخواهید انواع قطعات ریز و درشت پلاتین را در محلولی بگذارید که قابلیت محلول کردن آن در خود را داشته باشد، تنها راه حل استفاده از تیزآب سلطانی خواهد بود.

هنگامی که فلز پلاتین را در تیز آب سلطانی حل می‌کنید، یک محلول صد در صد سمی و مضر و خطرناک تولید می‌شود؛ زیرا نمک پلاتینی که در محلول تولید شده، وجود دارد، عوارض و خطرهای فراوانی از جمله تغییرات ژنتیکی، سرطان، حساسیت‌های زیاد پوستی، آسیب به اعضای مختلف بدن از جمله سیستم بینایی، روده و معده و… برای شما به وجود خواهد آورد.

استخراج فلز پلاتین

تا اینجا با مفهوم پلاتین و خصوصیات برتر آن آشنا شدیم و از این بهتر است تا با فرایند استخراج این فلز نیز آگاهی کسب نمایید. فلز پلاتین همچون سایر فلز‌ها از جمله رودیم و پالادیم اغلب از معدن‌های نیکل و مس استخراج می‌شود. البته شما قادر هستید تا بیشترین میزان پلاتینی که در طبیعت وجود دارد را از کشور‌های مختلفی مانند روسیه، آفریقای جنوبی و کانادا استخراج نمایید.

نحوه بازیافت فلز پلاتین

هنگامی که برای نخستین بار فلز پلاتین در سال ۱۵۵۷ میلادی توسط فردی به نام ژولیوس سی اسکالیگر پیدا شد، این فرد فلز پلاتین را یک ماده‌ای توصیف کرد که هیچ آتش و شعله‌ای توان از بین بردن آن را ندارد. هنگامی که مبحث بازیافت فلز پلاتین مطرح شد، حتما می‌بایست به این نکته مهم توجه کرد که فلز پلاتین از نقطه ذوب بسیار بالایی برخوردار است و از این‌رو امکان ذوب فلز پلاتین با استفاده از کوره‌هایی که نقره و طلا در آن ذوب می‌شود، وجود ندارد. اما سوال مطرح شده این است که پس روش بازیافت فلز پلاتین به چه صورت است؟

جهت ذوب کردن فلز پلاتین سه روش مهم و شایع مطرح شده که عبارت است از:

• ذوب پلاتین از طریق مشعل هیدروژن و اکسیژن

• در صورتی‌که قصد داشته باشید مقدار کمی از پلاتین را بازیافت نمایید و همچنین از قطعات الکترونیکی پلاتین استخراج نمایید، بهترین و رایج‌ترین روش استفاده از مشعل اکسیژن هیدروژن و اکسیژن است. از مزیت‌های مهم این روش هزینه بسیار کم در مقایسه با روش کوره‌های القایی است.

• ذوب فلز پلاتین با استفاده از کوره القایی

• بهره‌گیری از روش کوره القایی جهت ذوب پلاتین، از نظر اقتصادی بصرفه نبوده و باید هزینه‌های بسیاری پرداخت شود؛ چرا‌که کسانی که از روش کوره القایی جهت ذوب کردن پلاتین استفاده می‌کنند، از تخصص و دانش زیادی برخوردار هستند و همچنین از این کوره‌ها به صورت گسترده استفاده می‌نمایند. از این‌رو بهره‌گیری از کوره‌های القایی برای مصرف کم بصرفه نخواهد بود.
  در صورتی‌که از روش بازیافت پلاتین با این روش اطلاعاتی ندارید، بدانید که در کوره‌های القایی جهت افزایش حرارت کوره از انرژی برق استفاده می‌شود. در نهایت کوره القایی قادر است تا از این طریق حرارت را حدودی افزایش دهد که پلاتین را به نقطه ذوب خود برساند. توجه داشته باشید که فرکانس کوره‌های القایی با یکدیگر فرق می‌کند که از این‌رو می‌توان گفت فرکانس‌های آن تا حدود زیادی در میزان قدرت کوره تاثیر قابل توجهی دارد. البته بدانید که تمامی کوره‌های القایی قابلیت ذوب پلاتین را نداشته و می‌بایست میزان فرکانس کوره مورد توجه قرار بگیرد.

• ذوب فلز پلاتین با کمک روش استیلن

• در صورتی‌که شما نمی‌توانید با دو روش قبلی یعنی کوره القایی و مشعل اکسیژن یا هیدروژن، به ذوب فلز پلاتین بپردازید، می‌توانید از آخرین روش گاز استیلن استفاده نمایید. لازم به ذکر است که گاز استیلن قابلیت داشته تا پلاتین و پالادیم را به نقطه ذوب خود برساند. توجه داشته باشید که روش بازیافت پلاتین از طریق گاز استیلن نیازمند تخصص و مهارت فراوانی است و هر کسی قادر به انجام این کار نیست.

مهمترین کاربرد فلز پلاتین چیست؟

فلز پلاتین نیز مانند دیگر فلز‌ها از جمله پالادیم و رودیم، کاربرد‌های گسترده‌ای در صنعت‌های گوناگون دارد که از مهمترین کاربرد‌های فلز پلاتین عبارت است از:

• ساخت اسید نیتریک با کمک کاتالیزورهای پلاتین
• کاربرد پلاتین سیاه در تولید شمعک اجاق گاز و لاپ‌های گازسوز
• بهره گیری از پلاتین جهت اندازه گیری دما‌های صنعتی
• بهره گیری از پودر پلاتین در پتروشیمی به عنوان نوعی کاتالیزور
• استفاده در تولید انواع زیورآلات و جواهرسازی به ویژه در تولید انواع جواهرهایی که با الماس طراحی و ساخته می‌شوند.
• صرف پلاتین در کاتالیزورهای خودرو به منظور کاهش و مانع از آلودگی هوا توسط خودروها
• مصرف پلاتین در هارد دیسک‌های کامپیوتر
• استفاده از پلاتین در فرایند ساخت انواع تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی
• استفاده از فلز پلاتین در ساخت انواع داروهای ضد سرطان
• ساخت موتور‌های توربینی از جمله جت
• کاربرد برای سرمایه‌گذاری
• ساخت انواع الکترود‌ها و کلید‌های اشتعال

لازم به ذکر است که بسیاری افراد از فلز پلاتین به عنوان یک جنس عالی جهت سرمایه‌گذاری مانند طلا که بسیار گرانبها است، استفاده می‌کنند تا از این طریق از جهت مالی پیشرفت کنند. تیم ما در مجموعه پلاتین سنتر در تمامی صنایع همراه شما هستیم تا انواع فلزها مانند پالادیم، رودیم و پلاتین مورد نیاز شما مشتریان عزیز را در کمترین زمان ممکن و با مناسب‌ترین قیمت برای شما فراهم و عرضه کنیم. شما تنها به اندازه یک تماس تلفنی ساده با ما فاصله دارید.

انواع پلاتین

همانطور که گفته شد، فلز پلاتین به صورت کاملا آزاد در طبیعت یافت می‌شود و اغلب در کنار سایر فلز‌های گروه پلاتینوم مانند روتنیم، رودیم، اسمیم، ایریدیم و پالادیم قابل مشاهده است. خوب است بدانید که تمامی این ۶ عنصر، از خصوصیات مشابهی با یکدیگر برخوردار هستند که عنوان عنصرهای کمیاب و ارزشمند شناخته شده‌اند. همچنین همه‌ی این عنصر‌های گروه پلاتینوم به عنوان فلز‌های واسطه، ارزشمند و نادر شناخته شده‌اند. اوسمیوم، ایریدیوم و رودیم به ترتیب از جمله عنصر‌های کمیاب در پوسته زمین و در میان همه عناصر محسوب می‌شوند.

انواع فلز‌های گروه پلاتین عبارت است از:

• پالادیوم

• پالادیوم را می‌توان از جمله اعضای مهم گروه پلاتین یا پلاتینوم دانست. این عنصر اغلب به رنگ سفید و نقره‌ای است که به راحتی می‌توان آن را در طبیعت یافت. فلز پالادیم نسبت به سایر فلزات این مجموعه از کمترین میزان چگالی و همچنین نقطه ذوب پایینی برخوردار است. این فلز که به عنوان کمیاب‌ترین فلز شناخته شده است از جمله گران‌ترین فلزهای دنیا به شمار می‌رود که فراتر از معدن‌های نیکل و مس استخراج می‌شود. فلز پالادیوم اغلب برای تولید طلای سفید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
  این فلز قابلیت دارد تا مانند طلا به انواع ورقه‌های ظریف و نازک تبدیل شود. بیشترین میزان فلز پالادیوم در کشور‌های آفریقای جنوبی و روسیه تولید می‌گردد. همچنین بدانید، زمانی که پالادیوم با طلای زرد ترکیب شود، آلیاژ آن نسبت به طلای سفید بسیار قوی‌تر است.

• رودیم

• از دیگر فلز‌های خانواده پلاتین، رودیم است. رنگ نقره‌ای مایل به سفید، میزان سختی زیاد و کمیاب و نادر بودن، برخورداری از استحکام و مقاومت عالی در برابر فرسایش، درخشش و براقیت فوق‌العاده زیاد، ارزش فراوان و قیمت بالا از مهمترین ویژگی‌های رودیم است. بد نیست بدانید که قیمت این فلز مانند سایر فلزات گروه خود، تغییرات زیادی به همراه دارد.
  فلز رودیم را می‌توان اغلب در میان سنگ‌های دارای پلاتین و نیکل، در کنار سایر فلزات خانواده پلاتین پیدا کرد. اصلی‌ترین کشوری که در حوزه تولید این فلز فعالیت دارد، آفریقای جنوبی است و پس از آن روسیه دومین رتبه تولید این محصول را در جهان به خود اختصاص می‌دهد. از مهمترین کاربرد‌های رودیم می‌توان به استفاده از آن در صنعت جواهرسازی اشاره کرد. لازم به ذکر است که استفاده از یک لایه ظریف رودیم تاثیر بسیاری در درخشندگی و زیبایی جواهرات دارد و همچنین مقاومت جواهرات را نیز در برابر انواع عوامل مانند تیرگی و فرسایش به صورت قابل توجهی افزایش می‌دهد. دلیل اصلی خاص بودن رنگ طلای سفید، استفاده از روکش رودیم است. همچنین فلز رودیم برای روکش نقره و حتی جواهرات بدلی نیز به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• روتنیوم

• از دیگر فلز‌های واسطه که در گروه پلاتین قرار دارد، روتنیوم است. فلز روتنیوم اغلب به عنوان نوعی عنصر جزئی در سنگ‌های معادن پلاتینوم وجود دارد. این عنصر در صنایع جواهرسازی کاربردی نداشته و اغلب در صنایع الکتریکی استفاده می‌شود.

• ایریدیم

• از دیگر فلز‌های خانواده پلاتینوم، ایریدیم است. رنگ این فلز سفید مایل به زرد است و تقریبا به پلاتین شباهتی دارد. از آنجایی که نقطه ذوب این فلز بسیار زیاد و همچنین سخت و شکننده است، فرم دهی و شکل‌پذیری آن بسیار سخت و دشوار است. از این رو اغلب از پودر ایریدیم در صنایع مختلف استفاده می‌شود. از مهمترین کاربرد‌های فلز ایریدیم می‌توان به استفاده از آن در تولید نوک خودنویس و ساخت کاتالیزور اشاره کرد. برخورداری از مقاومت بالا در مقابل فرسایش و خوردگی تا دمای ۲۰۰۰ درجه سانتی گراد از ویژگی‌های مهم ایریدیم است. بد نیست بدانید که میزان فراوانی فلز ایریدیم در پوسته زمین بسیار کم بوده، اما در شهاب سنگ‌ها بسیار زیاد یافت می‌شود. همچنین بدانید که از این فلز در جواهرسازی استفاده‌ای نمی‌شود.

• اسمیوم

• آخرین فلز گروه پلاتین، اسمیوم است. سخت و شکنندگی بسیار زیاد، رنگ خاکستری مایل به آبی از مهمترین مشخصات این محصول به شمار می‌رود. فلز اسمیوم اغلب در برخی از آلیاژ‌ها در کنار ایریدیم و پلاتین به صورت گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. به دلیل آنکه چگالی اسمیوم بسیار زیاد است، به یک فلز بسیار سخت که حتی میزان سختی آن از ایریدیم نیز بیشتر است. معروف شده است. فلز اسمیوم در بین گروه پلاتین از بیشترین دمای ذوب و همچنین کمترین فشار بخار برخوردار است و اغلب از این فلز در اتصال‌های الکترونیک استفاده می‌گردد.

قیمت پلاتین

در بسیاری از مواقع قیمت خرید و فروش فلز پلاتین، ممکن است که دو برابر طلا شود. طلا اغلب به عنوان سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود، در صورتی‌که فلز پلاتین معمولا استفاده صنعتی داشته که در صورت افزایش تقاضا، قیمت آن نیز بیشتر می‌شود. برای اطلاع از قیمت این فلز و ثبت سفارش تنها کافی است با مجموعه پلاتین سنتر تماس بگیرید.