کلرید رودیوم
کلرید رودیوم به‌عنوان یکی از نمک‌های فلز رودیوم به شمار می‌رود که امروزه در بسیاری از واکنش‌های شیمیایی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
کلرید رودیوم یک ترکیب معدنی است که فرمول شیمیایی آن نیز RHCl3 می‌باشد. در بازارهای جهانی معمولاً این ماده به‌صورت ترکیب نمک رودیم کلرید تری هیدراته شناخته خواهد شد.
رنگ این ماده از قهوه‌ای تا قرمز متغیر است و افرادی که قصد تهیه رودیوم کلرید رادارند لازم است که پیش از تهیه آن نسبت به تعیین نوع نمک موردنیاز خود اقدام نمایند.
مشخصات شیمیایی کلرید رودیوم
بااطلاع داشتن از مشخصات شیمیایی کلرید رودیوم می‌توانید نسبت به نوع و نحوه کاربرد این ترکیب معدنی آگاهی یابید. نقطه ذوب این ماده ۴۵۰ و نقطه‌جوش آن نیز ۷۱۷ درجه سانتی‌گراد خواهد بود.
چگالی این محصول معادل ۵.۳۸ و جرم مولی آن نیز ۲۰۹.۲۶ می‌باشد. به‌عنوان یکی از ویژگی‌های این ماده می‌توان به غیرقابل اشتعال بودن آن اشاره نمود. نامحلول بودن رودیوم کلرید در آب از دیگر مشخصات شیمیایی آن است که در حقیقت می‌توان گفت این ماده قابلیت حل شدن در آب را نخواهد داشت.
ازلحاظ شکل فیزیکی این ماده به‌صورت پودر می‌باشد که امروزه در صنایع مختلف به‌وفور مورداستفاده قرار می‌گیرد.
نحوه تولید کلرید رودیوم
نمونه‌های مختلف رودیوم کلراید از طریق تسویه سنگ معدن فلز آن به دست خواهد آمد. به‌عنوان‌مثال برای دستیابی به رودیوم کلراید سه آبِ از نمک‌هایی همچون Na3RHCL3 استفاده خواهد شد.
دستیابی به این ماده از طریق تصفیه فلزاتی همچون فلزات گروه پلاتین مانند ایرادیم امکان‌پذیر خواهد بود. به‌منظور جدا کردن رودیوم کلراید از این نمک از روشی به نام کروماتوگرافی استفاده خواهد شد که یک روش تحلیلی برای جداسازی اجزای تشکیل‌دهنده مخلوط شیمیایی می‌باشد. از طریق این روش رودیوم کلرید سه آبِ استخراج خواهد شد.
به‌منظور دستیابی به کلراید رودیوم فاقد آب انجام یک واکنش شیمیایی بین کلر و نوع خاصی از فلز رودیوم ضرورت دارد. این نوع خاص فلز رودیوم که درباره آن صحبت کردیم شامل یک فلز رودیوم اسفنجی می‌شود که در دمای بیشتر از ۳۰۰ درجه سانتی‌گراد تولید می‌گردد.
زمانی که کلر و این فلز اسفنجی تحت دمای ۸۰۰ درجه سانتی‌گراد قرار بگیرند کلرید بدون آب به کلر و RH تبدیل خواهد شد.
کاربرد کلرید رودیوم
رودیوم کلرید در صنایع گوناگون کاربردهای بسیار زیادی دارد. به‌عنوان مهم‌ترین کاربردهای کلرید رودیوم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- کاتالیزور: از این ماده در تجزیه‌های همگن استفاده خواهد شد. در حقیقت می‌توان گفت که برای تولید کاتالیزورها این ماده را به کار می‌برند.
به‌طورکلی می‌توان گفت که کاتالیزورهایی که بر پایه رودیوم کلراید تولیدشده‌اند بیشترین میزان کاربرد را در صنایع مختلف دارند. این ماده علاوه بر این‌که قیمت مناسبی دارد، بر سایر کاتالیزورهای قدیمی همچون کبالت نیز غلبه نموده است.
- تولید مواد صنعتی: به‌عنوان یکی دیگر از کاربردهای مهم این ماده می‌توان به تولید مواد صنعتی اشاره نمود، به‌عنوان‌مثال برای تولید اسید استیک که یک ماده ضدعفونی‌کننده می‌باشد از رودیوم کلراید استفاده خواهد شد.
این مواد دارای خاصیت ضدعفونی‌کنندگی هستند و برای دفع میکروب‌ها و آلودگی‌ها از روی سطوح و همچنین لباس‌ها کاربرد خواهند داشت.
هیدرو سولفیت سدیم یکی دیگر از مواد صنعتی است که امروزه در صنایعی همچون کاغذسازی، تولید لوازم‌آرایشی، رنگرزی و غیره مورداستفاده قرار می‌گیرد.
اسیدسولفوریک یک ماده صنعتی دیگر است که بر پایه رودیوم کلرید تولید می‌گردد و از قدرت کاهندگی بالایی برخوردار می‌باشد.
آیا کلرید رودیوم یک ماده مضر است؟
به‌طورکلی می‌توان گفت که در سازمان استاندارد جهانی اروپا ضرر خاصی برای این ماده بیان‌نشده است.
بلعیدن این ماده ضرر داشته و بهتر است که در هنگام کار کردن با آن از لباس و دستکش‌های ایمنی استفاده شود تا از تماس مستقیم و طولانی‌مدت آن باپوست جلوگیری گردد.
اگرچه کلرید رودیوم در صنایع گوناگون استفاده می‌شود و حتی در ساخت داروهای ضد سرطان نیز کاربرد دارد، اما بلعیدن مستقیم آن بسیار مضر بوده و می‌تواند خطرات جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد.
